Jessa behandelt lokaal hervallen, niet uitgezaaide prostaatkanker weefselbesparend

Het gaat volgens Jessa om een Vlaamse primeur: voor het eerst is in Vlaanderen een patiënt met een lokaal hervallen prostaatkanker behandeld met ‘HDR brachytherapie’. Met deze techniek bestraalt men via holle naalden (katheters) die in de prostaat worden geplaatst.

Dr. Philippe Bulens, radiotherapeut-oncoloog bij het Limburgs Oncologisch Centrum: “Via deze naalden laden we een radioactieve bron op die de tumor kort maar krachtig en van héél dichtbij aanvalt. De plaats waar de bestralingsbron halt houdt, en de tijd dat de bestralingsbron in de prostaat aanwezig is, worden exact berekend via geavanceerde software."

"Omdat we dankzij deze techniek zeer nauwkeurig kunnen behandelen, blijft het gezonde weefsel rondom de prostaat gespaard. Een groot voordeel voor de patiënt.”

Curatief HDR brachytherapie kan worden toegepast voor de behandeling van tumoren op diverse plaatsen in het lichaam. Deze behandeling biedt een uitstekende uitkomst voor de patiënt. Het is de eerste keer in Vlaanderen dat ze wordt ingezet voor prostaatkanker.

Dr. Philippe Bulens: “Ik zet deze techniek in voor patiënten met een teruggekeerde prostaatkanker. Zij werden in het verleden dus al op de prostaat bestraald. Voorwaarde is wel dat er geen uitzaaiingen zijn. Het uiteindelijke doel is de patiënt volledig te genezen. Er zijn niet veel alternatieven. Een chirurgische ingreep is niet optimaal in een gebied dat eerder bestraald werd."

"Daarnaast is er hormoonbehandeling, maar die heeft niet als doel te genezen.”

Bij HDR brachytherapie worden onder algemene verdoving meerdere holle ‘naalden’ (katheters) in de prostaat geplaatst. Voor de plaatsing wordt real-time echografie gebruikt om de beste naaldposities te bepalen. Daarna volgen een MRI en een CT. Zo krijgen we een scherp beeld van de prostaat met de katheters, en de omliggende structuren zoals blaas, rectum enz.

Geavanceerde software berekent vervolgens nauwkeurig hoeveel bestraling op welke plaats moet worden toegediend. De bestraling duurt zo’n vijftien minuten. Hierbij wordt een radioactieve Iridium-192- bron gebruikt. Die kan automatisch in de katheters worden geladen met behulp van een afterloader. De therapie valt de tumorcellen maximaal aan, de gezonde cellen blijven zoveel als mogelijk gespaard.

De patiënt is na deze behandeling niet radioactief. Onmiddellijk na de bestraling worden de naalden terug verwijderd.

“De outcome voor patiënten met prostaatkanker die met HDR brachytherapie worden behandeld, is goed. Zeker omdat het om patiënten gaat die te maken kregen met een herval”, verduidelijkt dr. Bulens. “Zowat 60 % is vijf jaar na de behandeling nog altijd ziektevrij. Als er al een terugval is, gaat het doorgaans om een uitzaaiing elders in het lichaam. De nevenwerkingen zijn bovendien beperkt. De belangrijkste zijn plasklachten: 15% heeft daar – meestal tijdelijk – last van.”

Welke patiënten?

Niet alle patiënten met prostaatkanker komen in aanmerking voor HDR brachytherapie. Een goede selectie is cruciaal. Dr. Bulens: “De techniek is niet aangewezen wanneer het lokaal herval relatief snel optreedt, bijvoorbeeld een (half) jaar na de eerste behandeling. De therapie is evenmin aangewezen voor patiënten met uitzaaiingenof een lage levensverwachting. Maar een patiënt zonder uitzaaiingen met een lokaal herval na bijvoorbeeld vijf jaar, komt wél in aanmerking.”

HDR brachytherapie bij prostaatkanker is in ons land allesbehalve ingeburgerd. Dr. Bulens: “Alleen in Brussel is er een collega die de behandeling toepast. In Nederland en Frankrijk vindt de therapie frequenter plaats. Ik heb de nodige expertise in deze procedure verworven in Maastricht. De therapie vergt de nodige ervaring. Daarnaast moet je ook over een goed uitgebouwde radiotherapieafdeling beschikken, met ervaring in brachytherapie.” 

(1) HDR brachytherapie: High Dose Rate brachytherapie. Korte inwendige radiotherapeutische behandeling met een afterloaderapparaat, waarbij de radioactieve bron de bestralingsdosis aan een hoog dosistempo afgeeft.

(2) LDR brachytherapie: Low Dose Rate brachytherapie. Permanente implantatie van radioactieve ‘zaadjes’ met de jodium-125-isotoop. Deze zaadjes geven de bestralingsdosis af aan een laag dosistempo en verliezen na enkele maanden hun radioactiviteit. Deze techniek wordt vaak gebruikt als eerste behandeling.

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.