In de media is heel wat te doen over de kwaliteit en dus de erkenning van de (kleinere) borstklinieken. Er zouden immers grote kwaliteitsverschillen zijn die maatregelen noodzakelijk maken. De medisch oncologen van ASGB vinden de gegevens waarop deze adviezen gebaseerd zijn, niet correct. Als er maatregelen nodig zijn, moeten die genomen worden, maar wel op grond van objectieve criteria. Eerstdaags is daarover overleg gepland tussen het ASGB en de overheid, signaleren dr. Lux Dirix (foto) en Robert Rutsaert.

Dr. Dirix is naast ASGB-bestuurslid ook voormalig voorzitter van de Belgian Society of Medical Oncology. Hun kritiek op het KCE-rapport was in eerste instantie beperkt tot de hoofdconclusies van dit uitvoerige rapport. Maar volgens wat ze intussen begrepen - zelfs van collega's die aan het rapport hebben meegewerkt-  staan ze met die kritiek ook niet alleen. 

Ze vinden niet dat het KCE correct op hun vragen en kriteken gereageerd heeft. Enkele belangrijke vragen en punten van kritiek:

1 - Is de gebruikte methodologie voor de registratie van borstkanker overal dezelfde?

2 - De cohorte wordt beperkt tot 46.035 patiënten met invasieve borstkanker. De aangehaalde exclusiecriteria Iijken logisch maar ze betreffen wel onverwacht veel patiënten. Ook enkele andere technische factoren bemoeilijken de interpretatie van de data.

3 - De meest fundamentele kritiek op het rapport en zijn conclusies, is de analyse van de overlevingscijfers voor alle patiënten met invasieve borstkanker, ongeacht lokaal beperkte dan wel uitgezaaide ziekte. Absurd. Uitkomstmaten combineren voor deze beide patIëntengroepen en die dan relateren aan de heelkundige expertise is 'nonsensicaal'. 

4 - Essentieel is dat de prognose voor patiënten met niet-uitgezaaide borstkanker uitstekend is, ongeacht waar ze zijn behandeld en ongeacht de grootte van het centrum. 

5 - Een terechte aanbeveling had kunnen geweest zijn om het uitgavenpatroon tussen de centra te vergelijken. Er is immers een verschil tussen doeltreffendheid en doelmatigheid. 

6 - De bijzonder gunstige overlevingscijfers moeten aanleiding geven tot de- escalering. Het gebruik van de genexpressieprofielen is er een markant voorbeeld van. De meest algemeen gelezen medische tijdschriften (New England Journal of Medicine/Lancet) rapporteren dit al.

Eigen aanbevelingen

Na deze samenvatting van kritiek, die ze verder uitvoerig documenteren, formuleren beide ASGB'ers ook zelf aanbevelingen. Een greep daaruit:

• analyseer de rapporten ten gronde en baseer het beleid niet op spectaculaire instantpersberichten;
• bij de evaluatie van de KCE-rapporten door de stakeholders moeten de kritische opmerkingen, eventueel de minderheidsstandpunten mee opgenomen worden.
• wegens de bijzonder goede overleving van patiënten met niet-gemetastaseerde borstkanker moet nog sterker ingezet worden op betere screening. Ook dat was een aanbeveling van het Europees Parlement in 2002 maar daar is in het beleid wel veel minder aandacht naartoe gegaan dan naar het simplistische concentreren van zorg. Organiseer een P4P/P4Q voor de huisartsen die het eerste aanspreekpunt voor preventie (in brede zin) moeten zijn en blijven;
• responsabiliseer de centra voor een correcte en volledige registratie (bv. inclusief oestrogeen-, progesteron-, en HER2-receptor status, socio-economische status, comorbiditeit, campus,...), die is een kwaliteitsparameter op zich; het moet voor de KCE- onderzoekers een fru5trerende vaststelling geweest zijn hoeveel data ontbreken en welke kunstgrepen moesten worden gebruikt om daarvoor enigszins te compenseren; we zullen het wenslijstje van het KCE graag mee verdedigen;
• tracht op Europees niveau een uniforme methodologie van registratie en opvolging in te voeren;
• eventuele intrekking van erkenning moet gebaseerd zijn op objectieve outcome-indicatoren en niet a priori op grootte;
• zorg voor gestandaardiseerde operatieverslagen (cfr. aanbeveling 24 van het KCE)
• de netwerken zijn er nu, gebruik ze dan;
• start een prospectieve opvolging met jaarlijkse evaluaüe en zo nodig bijsturing; bij objecüveerbaar slechte resultaten kan de erkenning worden ingetrokken; die aanbeveling van het KCE steunen we;
• maak het publiek, en de media, het verschil duidelijk tussen relatieve en absolute risicoreductie;
• als de incidentie van borstkanker in België inderdaad de hoogste van Europa is dan is wetenschappelijk onderzoek naar de oorzaken daarvan noodzakelijk;
• onderzoek waarom de overleving van gemetastaseerde borstkanker in diverse centra blijkt te verschillen;
• steek de collega's, verpleegkundigen en andere medewerkers van alle centra een hart onder de riem omwille van de uitstekende, en nog verder verbeterende, resultaten bij de overleving van patiënten met niet-uitgezaaide borstkanker.

En ze besluiten: "Wij, en zonder twijfel alle betrokken collega's, blijven bereid om op een constructieve manier mee na te denken hoe we de kwaliteit en de efficiëntie van de zorg kunnen verbeteren. Ook als daar voor sommige centra consequenties aan verbonden zijn. Maar dan wel op basis van de juiste criteria en niet op basis van argumenten die eerder ideologisch of corporatistisch geïnspireerd lijken."

> Meer info over hun argumentatie in dit document.

> AZ Turnhout duidt resultaten

> Vlaams Patiëntenplatform pleit voor verdere centralisatie