“Hoewel radiotherapie een van de kleinste medische specialismen is met een ongeveer 200 beroepsbeoefenaren in België, is het één van de drie behandelpijlers in de oncologische zorg naast de chirurgische disciplines en de medische oncologie. Daarmee is de impact van onze discipline veel groter dan de aantallen doen vermoeden”, meent de voorzitter van BARO en BESTRO, dr. Paul Meynders.
“Radiotherapie is een discipline die ioniserende straling gebruikt om maligne en niet-maligne tumoren te behandelen. De discipline bestaat al sinds de ontdekking van de röntgenstraling door Wilhelm Conrad Röntgen en radium door Marie Curie.”
“Radiologen waren initieel artsen die zowel radiodiagnostiek als radiotherapie beoefenden. In de jaren zeventig van de vorige eeuw zijn deze disciplines gesplitst, iets dat zelfs heden ten dage sommige collega’s ontgaat. De radiotherapeut houdt zich bezig met klinische toepassing van ioniserende straling uit gesloten bronnen.”
“Door de opkomst van de multidisciplinaire samenwerking is het accent geleidelijk aan verschoven naar de oncologische behandeling van patiënten met kanker, waarbij de radiotherapeut zich vooral bezighoudt met het toepassen van de bestralingsbehandeling in de oncologie.”
“Dat heeft dan ook geleid tot een naamsverandering: radiotherapeut-oncoloog (RadOnc). De RadOnc houdt zich dus niet alleen bezig met de bestralingsbehandeling op zich, maar is samen met de andere beroepsbeoefenaren betrokken bij het oncologisch beleid, waar radiotherapie vaak een onderdeel van uitmaakt. Ongeveer 40-50% van alle kankerpatiënten komt in de loop van het ziekteproces immers in aanraking met radiotherapie.”
“Radiotherapie is sinds lang een essentiële pijler in de behandeling van kanker. Wanneer genezing niet meer mogelijk is, speelt de discipline een belangrijke rol in de palliatieve zorg.”
Enorme technologische vooruitgang
“Dankzij de enorme technologische vooruitgang van de afgelopen decennia is de aanpak ingrijpend veranderd. Waar radiotherapie vroeger vooral geassocieerd werd met grote bestralingsvelden en veel bijwerkingen, maken moderne technieken een uiterst nauwkeurige toediening van de bestralingsdosis mogelijk. Gezond weefsel wordt daardoor beter gespaard, wat leidt tot minder bijwerkingen. Bovendien kunnen lange reeksen van 25–30 sessies in veel gevallen worden teruggebracht tot slechts 5–15 behandelingen, wat voor patiënten een aanzienlijke verlichting betekent.”
“Voordat een behandeling kan worden toegediend, zijn er tientallen tot honderden zorgvuldig gecontroleerde stappen genomen. Een multidisciplinair team van artsen, fysici, technologen, verpleegkundigen, secretariaatsmedewerkers en kwaliteitsmedewerkers werkt daarbij nauw samen om de bestraling veilig en correct toe te dienen.”
“Er is de afgelopen jaren enorme vooruitgang geboekt in de hoge-precisie radiotherapietoestellen. Dankzij verbeterde afgrenzing van doelvolumes en normale weefsels met behulp van CT-, MRI- en PET-scans (met beeldfusie), 4D-planningssoftware en intensiteitsmodulatie van de toegediende stralen kan de dosis nu millimetrisch tot op voxelniveau worden gecontroleerd. Dat gaat gepaard met doorgedreven kwaliteitscontroles vóór, tijdens en na elke bestralingssessie. Radiotherapie is daardoor niet alleen een uiterst doeltreffende behandeling, maar ook een zeer veilige: ernstige incidenten zijn uiterst zeldzaam.”
“Radiotherapie behoort tot de zware technische disciplines, met een infrastructuur die tientallen miljoenen euro’s kost. Daardoor is er een voortdurend spanningsveld tussen centralisatie — ingegeven door kosten en complexiteit — en decentralisatie, om patiënten dicht bij huis te kunnen behandelen. Dat stelt ons voor grote uitdagingen, zeker in combinatie met de centralisatie van de oncologische zorg zoals die momenteel door de overheid wordt uitgerold.”
Ingrijpende transformaties
“Intussen staan we voor een nieuwe grote uitdaging: hoe integreren we artificiële intelligentie (AI) in de dagelijkse praktijk? De disciplines waar beeldvorming als basis dient, zoals radiotherapie, zullen als eerste deze uitdagingen aangaan. We verwachten dat AI ingrijpende transformaties in het hele oncologische veld op gang zal brengen.”
”Momenteel besteden we ongeveer de helft van onze tijd aan technische aspecten en de andere helft aan klinische patiëntencontacten. Deze verhouding zal onder invloed van AI verschuiven. Tegelijkertijd wordt de multidisciplinaire oncologische behandeling steeds complexer door ontwikkelingen in de chirurgie en de introductie van nieuwe moleculen in de medische oncologie. Ook in de pathologie en de beeldvorming volgen de innovaties elkaar snel op, wat maakt dat je hier als RadOnc een steeds diepgaandere kennis van nodig hebt.”
“Daarom wordt superspecialisatie noodzakelijk. Naast de algemene basiskennis leggen RadOncs zich tegenwoordig steeds vaker toe op enkele deelgebieden, zoals borst- of prostaatkanker.”
“Een blijvend punt van zorg is de beperkte zichtbaarheid van radiotherapie in de opleiding tot arts. Nu wordt onze discipline in maximum enkele uren tijdens de 6 jaar durende opleiding onderwezen, meestal dan nog door een chirurg of internist, die dan vertelt over de radiotherapie met technieken van 10 jaar geleden.”
“Er komen dus veel uitdagingen op ons af, maar juist daardoor blijft ons werk boeiend en relevant. Radiotherapie is en blijft daarmee een uitstekende keuze voor jonge artsen die zich willen specialiseren in de behandeling van patiënten met kanker.”
Dr. Paul Meijnders, voorzitter 2025-2027
Belgian Association for Radiation Oncology - BARO
Belgian Society for Radiotherapy & Oncology - BeSTRO
Laatste reacties
marc brosens
19 september 2025Radiotherapie is een zeer efficiënte anti-kankerbehandeling, maar vraagt een uitgebreide en daarom dure infrastructuur. De vereniging van Belgische radiotherapeuten ( BeSTRO) is sinds jaren vragende partij om de satellieten te integreren in grotere diensten. Dat zou niet enkel de behandelingsmodaliteieten ten goede komen, maar ook besparingen opleveren. Het afbouwen van de satellieten wordt echter tegengehouden door ziekenhuisdirecties ( en politici die deel uitmaken van deze directies) omdat in de huidige ziekenhuisfinanciering een bestralingsafdeling nog steeds geld opbrengt via de ligdagprijs. Vandaar ook dat het nieuwe fusieziekenhuis in Oostende en zijn huidige burgemeester, niettegenstaande negatief advies van de BeSTRO én terughoudendheid van Vlaamse ambtenaren ( waarvoor dank) manu militari een nieuwe bestralingssateliet van een universitair ziekenhuis in Oostende willen openen. Dit terwijl de kust perfect voorzien wordt door de bestralingsafdelingen van AZ St Jan, Delta en Groeninge ziekenhuis. Waarom heeft minister Genez dit dossier nog steeds niet en onverwijld van tafel geveegd? Welke achterkamergekonkelfoes is hiervan de oorzaak ? Voor mij is dit het zoveelste bewijs dat indien je gezondheidszorg aan politici a la Gennez en VDB overlaat, dit ideologisch gekleurde beslissingen oplevert die niets meer te maken hebben met gezond verstand, maar met electoraal gewin. Dat dat geld kost en op termijn nefast is voor de gezondheidszorg zal hun worst wezen. Après moi le déluge!